راهنمای گام‌به‌گام شستشوی زخم بستر + بهترین محلول‌های شستن زخم بستر

اگر دچار بیماری باشید که زخم‌های بستری ایجاد کرده است، باید با روش‌های شستشوی این زخم‌ها آشنا شوید. شستن زخم‌ها پس از هر تعویض پانسمان، به حفظ رطوبت مناسب و تسریع در فرآیند بهبود زخم کمک می‌کند. در این مقاله، ما ابتدا بهترین و موثرترین محلول‌های شستشوی زخم‌های بستری موجود در بازار را معرفی می‌کنیم و درباره هر کدام به طور خلاصه توضیح می‌دهیم. سپس نیز به شما نحوه‌ی شستن زخم‌ها را به صورت گام به گام آموزش می‌دهیم. راهنمای گام‌به‌گام شستشوی زخم بستر + بهترین محلول‌های شستن زخم بستر

دلایل ایجاد زخم‌های بستر

زخم‌های بستر به دلایل گوناگونی ایجاد می‌شوند. یکی از علل اصلی ایجاد زخم بستر، فشار مداوم و بی‌توجهی به بافت پوستی است. زمانی که بافت پوست بر روی برجستگی‌های ناشی از استخوان‌ها فشار می‌یابد، مویرگ‌های زیرین این مناطق در پوست فشرده می‌شوند. این فشردگی مویرگ‌ها تا زمانی که فشار ادامه داشته باشد، به مرور زمان به زخم بستر تبدیل می‌شود. افراد سالم در طول خواب شبانه به طور معمول جابجا می‌شوند و در واقع به طور غیرارادی حرکاتی انجام می‌دهند که از بروز زخم بستر جلوگیری می‌کند. اما افرادی که دارای مشکلات حرکتی هستند، قادر به جابجایی راحت در حین خواب نیستند و در یک موقعیت ثابت قرار دارند. به همین دلیل، زخم‌های بستر در این افراد به سرعت شکل می‌گیرند.

یک دلیل دیگر ایجاد زخم‌های بستر، نقص مراقبت و پرستاری نامناسب از بیماران است. زمانی که افرادی که به دلیل ناتوانی حرکتی نیاز به کمک دارند، به درستی مراقبت نشوند، ملحفه یا پتوی زیرشان جا به جا می‌شود و این عمل می‌تواند به کشیدگی پوست و در نتیجه ایجاد زخم‌های بستر منجر شود. به عبارت دیگر، فرآیند تکراری جا به جا کردن ملحفه می‌تواند باعث آسیب به پوست شود و در نهایت به ایجاد زخم بستر منجر گردد.

اهمیت شستشوی زخم‌های بستری

شستشوی منظم زخم‌ها برای از بین بردن بافت‌های مرده، از بین بردن باکتری‌های روی سطح زخم، تمیز کردن ترشحات، حفظ رطوبت زخم و ارتقاء بهبودی زخم بسیار مهم است. شستشوی زخم‌ها به جلوگیری از آلوده شدن، عفونت و تشکیل آبسه نیز کمک می‌کند. هدف نهایی از این روش، تمیز کردن زخم و از بین بردن باکتری‌های مضر آن است. همچنین، توجه داشته باشید که هر بار که پانسمان زخم تعویض می‌شود، باید زخم نیز شسته شود. استفاده از فشار مناسب در این فرآیند نیز اهمیت دارد، زیرا باکتری‌های روی سطح زخم را که ممکن است به عفونت منجر شوند، از بین می‌برد.

شما می‌توانید برای انجام شستشوی زخم‌های خود از خدمات مرکز ره گستر سبز کمک بگیرید که درمان در منزل ارائه می‌دهد. همچنین، اگر تصمیم دارید خودتان این کار را انجام دهید، توصیه می‌شود که مقاله‌ی آموزشی مرکز ره گستر را با دقت مطالعه کنید. در این مطلب، بهترین محلول‌های شستشوی زخم‌های بستری را معرفی خواهیم کرد.

انتخاب بهترین محلول‌های شستشوی زخم‌های بستری

شستشوی زخم‌های بستری در صورت انجام صحیح، بسیار مؤثر است. انتخاب محلول مناسب، اولین قدم در این فرآیند است. معمولاً محلول نرمال سالین به عنوان یک انتخاب رایج و اقتصادی برای شستشو استفاده می‌شود. البته، محلول‌های ضدعفونی‌کننده مانند بتادین، کلرهگزیدین و پراکسید هیدروژن نیز موجود است، اما استفاده اشتباهی از آنها ممکن است به بافت‌های زخم آسیب وارد کند و وضعیت زخم را تشدید کند. به همین دلیل، توصیه می‌شود در انتخاب محلول شستشوی زخم بستری، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. از استفاده بدون مشورت با یک متخصص خودداری کنید، زیرا این کار ممکن است عواقب ناخوشایندی برای سلامتی شما داشته باشد.

شیوه‌های شستشوی زخم بستری

۱. سرم نرمال سالین برای شستشوی زخم‌های فشاری: سرم نرمال سالین با ویژگی‌های فیزیولوژیکی و ایمنی خود، بهترین گزینه برای شستشوی زخم‌های فشاری است. این محلول به عنوان پرطرف‌دارترین گزینه برای شستشوی زخم‌های بستری به‌شمار می‌آید. از آنجایی که کمترین میزان سمی بودن را دارد، اما برای زخم‌های نکروزی مناسب نیست، زیرا خاصیت ضدعفونی ندارد.

توصیه مهم: برای هر نوبت شستشو، مقداری سرم نرمال سالین آماده کنید و در نوبت‌های بعدی از محلول تازه استفاده کنید. همچنین توجه داشته باشید که سرم نرمال سالین باید شفاف باشد؛ در صورت از دست دادن شفافیت، از آن استفاده نکنید.

۲. آب استریل برای شستشوی زخم‌های بستری: آب استریل یا آب قابل‌تزریق با تقطیر تهیه می‌شود و هیچ ماده ضدمیکروبی یا مهارکننده‌ای ندارد. این محلول به عنوان جایگزین مقرون‌به‌صرفه‌تر برای محلول نرمال سالین استفاده می‌شود، اما به دلیل خاصیت هیپوتونیک، ممکن است تجزیه گلبول‌های قرمز را در برخی موارد ایجاد کند.

۳. آب معمولی برای شستشوی زخم‌های فشاری: اگر به سرم نرمال سالین یا آب استریل دسترسی ندارید، می‌توانید از آب شرب معمولی استفاده کنید. آب معمولی نیز به‌اندازه سرم نرمال سالین در کاهش باکتری‌ها مؤثر است.

۴. آب اکسیژنه برای شستشوی زخم‌های بستری: آب اکسیژنه یا پراکسید هیدروژن، ضدعفونی‌کننده‌ای است که به دلیل خاصیت شیمیایی خود، ضایعات باقی‌مانده روی زخم و بافت مرده را پاک می‌کند. اگر از این محلول استفاده می‌کنید، حتماً قبل از آن زخم بستر را با سرم نرمال سالین شستشو دهید تا از خونریزی جلوگیری شود.

۵. بتادین برای شستشوی زخم‌های فشاری: بتادین یا پوویدون آیوداین، ضدمیکروبی است که موجب کنترل عوامل بیماری‌زا می‌شود. اما به دلیل تأثیر سمی بر سلول‌های سالم و سلول‌های در حال ترمیم، باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد.

۶. سدیم هیپوکلریت برای شستشوی زخم‌های بستری: سدیم هیپوکلریت به عنوان محلولی با خاصیت ضدباکتریایی و کنترل عفونت در زخم‌های دارای بافت‌های مرده توصیه می‌شود. با این حال، استفاده طولانی‌مدت از آن برای سلول‌های سالم و در حال ترمیم توصیه نمی‌شود.

7. استفاده از اسید استیک برای تمیز کردن زخم‌های فشاری: محلول اسید استیک به عنوان یک ماده اسیدی، با توانایی کاهش پی‌اچ محیط زخم، به عنوان یک روش مؤثر برای تمیز کردن زخم‌های فشاری شناخته می‌شود. استفاده از اسید استیک با غلبه بر ارگانیسم‌های مقاوم در ضایعات قارچی به‌ویژه موثر است.

استفاده از این محلول ممکن است منجر به تغییر رنگ بافت زخم شود و به علاوه، از ریسک عفونت جلوگیری کند. برای جلوگیری از این مشکلات، توصیه می‌شود پس از استفاده از اسید استیک، زخم را با سرم نرمال سالین آبکشی نمایید.